Nghề Điều khiển tàu biển có vai trò quan trọng trong hệ thống tàu biển. Họ không chỉ là người trực tiếp vận hành điều khiển tàu mà còn phải bảo quản, bão dưỡng trang thiết bị trên tàu hoạt động tốt nhằm đảm bảo an toàn tính mạng cho mọi người. Chỉ cần người điều khiển tàu biển để xảy ra một sơ xuất hoặc một lỗi nhỏ nào đó thì rất dễ gây ra thiệt hại cho tàu và người.
Các đầu việc chính của nghề Điều khiển tàu biển là xác định vị trí tàu và phương hướng trên biển, dẫn tàu, thực hiện thủy nghiệp, vận hành trang thiết bị trên boong, bảo dưỡng thiết bị trên boong, khai thác và bảo quản thiết bị buồng lái,...
Yêu cầu đặt ra đối với người theo nghề điều khiển tàu biển là phải được đào tạo theo yêu cầu kiến thức về chuyên môn chuẩn quốc tế (của IMO). Bạn cũng cần phải đáp ứng trình độ tiếng Anh cao; học cách vận hành trang thiết bị hàng hải, điều khiển tàu, Luật hàng hải, an toàn hàng hải… để đảm nhận các chức danh ngày một cao hơn trên tàu biển.
Đặc biệt, bạn cần các tố chất: sức khỏe dẻo dai, được rèn luyện tốt, sống và làm việc có kỷ luật cao, độc lập, biết làm việc tập thể, tôn trọng tập thể, sẵn sàng sống và làm việc xa nhà, trong môi trường đa quốc tịch, có khả năng tự học tập và nghiên cứu liên tục ngay cả khi đi làm… Kỹ năng giải quyết vấn đề, sự cố cũng rất quan trọng. Bởi trong quá trình trên tàu, thuyền bạn cần phải xử lý các tình huống nguy cấp: cháy trên tàu, bỏ tàu, dầu tràn, sự cố máy lái, sự cố máy chính, sự cố mất điện, va chạm, mắc cạn, người rơi xuống nước, đe dọa an ninh, thủng tàu, cứu nạn, cứu người bị nạn,...
Bên cạnh đó, nghề điều khiển tàu biển là một nghề nặng nhọc và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Môi trường làm việc chật chội và thường luôn trong trạng thái động do sóng gió. Nhiệt độ thay đổi thất thường có biên độ lớn khi tàu chạy từ vùng biển này đến vùng biển khác. Ngoài ra, làm việc xa gia đình và xa đất liền trong thời gian dài cũng ảnh hưởng không tốt đến tâm lý và thói quen sinh hoạt cũng như kỹ năng sống.
Bạn có thể làm việc dưới tàu biển Việt Nam và nước ngoài; các cơ quan quản lý nhà nước về hàng hải (cảng vụ), hoa tiêu hàng hải, bảo hiểm hàng hải, giám định hàng hải, quản lý khai thác tàu…
Từ chức vụ thủy thủ, thợ máy; bạn có thể lên chức sĩ quan, thuyền trưởng, máy trưởng…