45.2 Mô tả nghề Dịch giả

  1. Tầm quan trọng của nghề Dịch giả

Dịch giả là người đảm nhận công việc chuyển từ một văn bản viết từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác. Người dịch không phải chịu sức ép thời gian căng thẳng hay yêu cầu phản ứng tức thì như dịch nói. Tuy nhiên, lúc này yêu cầu về độ chính xác và trôi chảy thường cao hơn.

Có thể nói, dịch giả là những người thầm lặng có nhiệm vụ hỗ trợ quá trình giao tiếp mỗi ngày trên toàn thế giới bằng các bản dịch trên giấy.

  1. Các đầu việc và nhiệm vụ chung của nghề Dịch giả

Nhiệm vụ chính của Dịch giả là dịch tài liệu, sách từ nước ngoài sang ngôn ngữ tiếng Việt; hoặc dịch sách ngôn ngữ tiếng Việt sang tiếng nước ngoài.

  1. Công việc hàng ngày của nghề Dịch giả
  • Tìm kiếm nguồn bản thảo từ nước ngoài
  • Tổ chức triển khai bản dịch, bản thảo, thẩm định chất lượng bản dịch
  • Phát triển, khai thác và tham gia thẩm định, đánh giá nguồn bản thảo
  • Trực tiếp thực hiện bản dịch; phát triển đội ngũ dịch giả, cộng tác viên
  • Biên tập bản dịch từ đội ngũ dịch giả, cộng tác viên
  • Viết/Tổ chức viết lời giới thiệu, thông tin sách
  • Phối hợp với phòng Marketing/PR để quảng bá và giới thiệu sách
  1. Định hướng phát triển và cơ hội thăng tiến của nghề Dịch giả

Công việc dịch thuật vốn đòi hỏi nhiều yếu tố. Trước hết phải kể đến khả năng sử dụng ngoại ngữ thông thạo, khả năng sử dụng tiếng Việt chuẩn xác và linh hoạt, cùng với kiến thức nhiều mặt: xã hội, khoa học, lịch sử, văn hóa, con người… thời gian và tâm huyết. Có nhận định cho rằng, người dịch giả vừa phải là một nhà ngôn ngữ học, một nhà văn hóa học, và quan trọng nhất, là một nhà tâm lý học.

Với tất cả những yêu cầu đặc thù kể trên, trách nhiệm của dịch giả là rất lớn. Nếu dịch giả là một “nhà phù thủy” ngôn từ; nhạy cảm với bối cảnh nguyên tác và nắm rõ được “tâm ý” tác giả thì bản dịch không những đúng và tốt mà còn có thể “gia cố” thêm tình yêu của độc giả với tác phẩm. Ngược lại, nếu dịch giả là người thiếu vốn sống và sự tinh nhạy với văn hóa, không nắm bắt được tư tưởng của tác phẩm, không thể chuyển ngữ đúng, thì thật là một bản dịch gây thất vọng lớn cho người yêu sách.

Ngoài ra, dịch giả phải là người có năng lực tra cứu. Tùy theo cách tra cứu mà có thể nắm được thông tin cần tìm một cách nhanh nhất, và việc thiếu kiến thức cũng có thể bù đắp được phần nhiều. Cho dù năng lực chuyên môn có giỏi thế nào đi chăng nữa thì khi dịch nhất định cũng có những từ không biết. Vì thế năng lực tra cứu rất quan trọng: tra trên từ điển và trên Internet.

Với nghề dịch giả, bạn có thể làm việc tại Nhà sách, Nhà xuất bản, công ty Dịch thuật. Ngoài ra, bạn có thể nhận việc về nhà làm. Ngoài việc dịch sách, bạn có thể nhận dịch tài liệu cho các công ty.

 Bài viết thuộc chủ đề 45. Biên phiên dịch